عوارض دیابت :
عوارض کوتاه مدت دیابت:
1. هایپو گلایسمی:
نتیجه عدم تعادل گلوکز خون و انسولین یا گلوکز خون و داروهای خوراکی کاهنده قند خون است. در شرایطی که قند خون به کمتر از 70 میلی گرم در دسی لیتر برسد هایپوگلایسمی (افت قند خون) ایجاد می شود. علائم افت قند خون شامل: تعریق، سردرد، دوبینی، گرسنگی، رنگ پریدگی، تپش قلب، غش و بی قراری است.
دلایل هایپوگلایسمی:
1. انجام ورزش زیاد
2. تأخیر در مصرف غذا
3. حذف یک وعده غذایی مورد تجویز یا اشتباه در مصرف انسولین یا مصرف انسولین بیشتر در صورتی که شخص به دلایلی مثل کاهش وزن و یا تغییر در رژیم غذایی به انسولین کمتری نیاز دارد.
4. استفاده از مشروبات الکلی
5. تهوع و استفراغ
درمان هایپوگلایسمی:
با مصرف قندهای ساده مثل قند و شکر، آب نبات و یا آب میوه، افت قند خون جبران می شود. به بیماران دیابتی به خصوص افرادی که انسولین مصرف می کنند توصیه می شود همیشه مقداری آب نبات یا قند همراه خود داشته باشند. در هایپوگلایسمی شدید توصیه می شود تزریق زیر جلدی گلوکاگون انجام شود.
2. هایپر گلایسمی و کتو اسیدوز:
بیماران دیابتی که محاسبه درستی از میزان انسولین مورد نیازشان و برنامه تزریق منظم ندارند و هم چنین از رژیم غذایی مناسب پیروی نمی کنند دچار هایپرگلایسمی و به دنبال آن دچار ( افزایش ستون های خون)، کتواسیدوز و در نهایت کما می شوند. زمانی که قند خون شخص به بالاتر از 200 میلی گرم در دسی لیتر برسد شخص در معرض خطر ابتلا به هایپرگلایسمی می باشد و کتو اسیدوز به دنبال هایپرگلایسمی یا افزایش قند خون ایجاد می شود. در این شرایط اسیدهای چرب افزایش پیدا می کند و در نتیجه افزایش اسیدهای چرب و مواد ستونی در خون کمای دیابتی ایجاد می شود. در واقع کمای دیابتی در نتیجه عکس العمل سلول های مغز به سطح غیر طبیعی اسید های خون است.
علائم هایپر گلایسمی و کتو اسیدوز:
1. تشنگی
2. خشکی دهان
3. برافروختگی چهره
4. تهوع و استفراغ
5. خواب آلودگی پیش رونده
6. تنفس اسیدی (استشمام بوی اسید از دهان)
7. سردرد
8. سرگیجه
9. ضعف اندام های انتهایی(عمدتا پاها)
درمان هایپر گلایسمی:
سرعت در درمان ضرورری است. درمان شامل:
1. تزریق انسولین: که عمدتا از انسولین رگولار به شکل تزریق داخل وریدی یا عضلانی استفاده می شود.
2. استفاده از الکترولیت ها: می توان از محلول سرم فیزیولوژی (Norman Saline) برای جبران الکترولیت های از دست رفته
3. مصرف مایعات: برای جبران دهیدراسیون (از دست دادن آب بدن)
* به بیمارانی که دچار کمای دیابتی شده اند تا 24 ساعت از طریق دهان چیزی داده نمی شود.. بعد از بهبودی هم 24 ساعت از طریق دهان چیزی داده نمی شود. زیرا باعث استفراغ می شود. در این شرایط قند خون و ادرار مرتبا باید چک شود.
عوارض بلند مدت دیابت:
1. آترواسکلروز: رسوب لیپید و کلسترول بر روی دیواره داخلی سرخرگهای با قطر متوسط و بزرگ است که در اثر بالا بودن قند خون و به تبع آن افزایش چربی در عروق ایجاد می شود.
2. سکته مغزی (C.V.A): خونرسانی به قسمتی از مغز دچار اختلال شده و متوقف می گردد؛ این قسمت از مغز دیگر نمیتواند عملکرد طبیعی خود را داشته باشد. این وضعیت را اصطلاحاً سکته مغزی مینامند. سکته مغزی میتواند به عللی مانند بسته شدن یا پاره شدن یکی از رگهای خونرسان مغز ایجاد شود. در بیماران که دچار کمای دیابتی شده اند احتمال ابتلا به سکته مغزی افزایش پیدا می کند.
3. نفروپاتی: درگیری عروق کلیه است که در نتیجه نارسایی کلیه به دلیل دیابت کنترل نشده ایجاد می شود. در صورتی که سطح قند خون به بالاتر از 180mg/dl برسد، کلیه ها شروع به دفع قند از طریق ادرار می کنند و در صورت تداوم منجر به آسیب های کلیوی و در نهایت از کار افتادن کلیه ها می شود. در این شرایط حتما باید از انسولین استفاده کرد. حتی اگر بیمار داروهای خوراکی مصرف می کند زیرا: داروها به دلیل عوارض کلیوی که دارند در این شرایط تجویز نمی شود.
4. رتینوپاتی: درگیری شبکیه چشم است. در صورتی که بیمار دیابتی به دلیل افزایش قند خون به رتینوپاتی مبتلا شود هر 6 ماه تا 1 سال بایستی توسط چشم پزشک معاینات شبکیه و ته چشم انجام شود.
5. نوروپاتی: بی حسی اعصاب محیطی است. در این شرایط اندام های بدن به خصوص پاها بی حس می شود. در این مواقع شخص در معرض ضربه، زخم، سوختگی و ... است. به دلیل بی حس شدن اندام ها توصیه می شود تا نکات ذیل رعایت شود:
* افراد قبل از استحمام از دمای آب گرم از طریق دماسنج یا با کمک شخص دیگری اطمینان حاصل کنند تا دمای آی در حد خیلی گرم و جوش نباشد و فرد دچار سوختگی نشود.
* برای جلوگیری از بروز زخم و یا ایجاد صدمات به پاها، توصیه می شود تا اشخاص از کفش های جلو بسته و راحت استفاده کنند و همیشه جوراب نخی بپوشند.
* برای جلوگیری از زخم توصیه می شود تا برای کوتاه کردن ناخن ها به جای ناخن گیر از سوهان ناخن استفاده شود و ناخن ها، به صورت صاف کوتاه شوند. این افراد باید از کوتاه کردن ناخن ها به صورت گرد خودداری کنند.
* هر روز باید پاها شسته شود و بین انگشتان کاملا خشک شود.